Powołanie do spadku może wynikać z ustawy albo z testamentu.

Zakładając, że zmarły nie zostawił po sobie ważnego testamentu, w pierwszej kolejności powołane do spadku są na mocy ustawy dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek.

Co do zasady dziedziczą oni w częściach równych, z tym zastrzeżeniem, że część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż ¼ całości spadku.

Przyjęcie spadku

Spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi, bądź z ograniczeniem tej odpowiedzialności tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza. Spadkobierca może też spadek odrzucić.

Przedmiotowe oświadczenie należy złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania.

Brak oświadczenia po stronie spadkobiercy oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli do wartości czynnej spadku.

Tylko osoba legitymująca się stwierdzeniem nabycia spadku lub aktem poświadczenia dziedziczenia może być uznana za spadkobiercę.

Stwierdzenie nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Spadkobierca może złożyć oświadczenie w sądzie lub przed notariuszem. W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo w spisie inwentarza stanu czynnego spadku.

Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.

Co zrobić, jeśli spadkobierca nie zna składu spadku?

 Istnieją dwie drogi, które umożliwiają spadkobiercy ustalenie wartości schedy spadkowej po zmarłym.

W trybie art. 637 k.p.c. spadkobierca może złożyć wniosek o sporządzenie spisu inwentarza do właściwego sądu czyli sądu ostatniego zwykłego pobytu spadkodawcy lub bezpośrednio do komornika, który byłby właściwy do wykonania postanowienia sądu o sporządzeniu spisu inwentarza.

Opłata od wniosku wynosi 400 zł, należy do tego doliczyć ponadto wydatki komornicze.