Po śmierci zięcia, moja córka, Dagmara, zamieszkała z nowym mężczyzną. Ten związek jest toksyczny, na czym cierpi jej syn, a mój wnuczek – Krzysiu. Policja założyła już Niebieską kartę, w związku z licznymi awanturami i wezwaniami do domu mojej córki. Ciężko mi na to wszystko patrzeć, a Dagmara prosi mnie o pomoc, choć jednocześnie wierzy, że jej konkubent się zmieni. Krzysiu uwielbia przebywać u nas, u swoich dziadków. Czy możemy jakoś pomóc córce, czy możemy być rodziną zastępczą dla Krzysia, ale jednocześnie nie pozbawiać praw rodzicielskich Dagmary? Wraz z mężem liczymy, że szybko przepędzi Adama i znajdzie sobie kogoś wartościowego, a Krzysiu wtedy by wrócił na stałe do niej. Bożena z Ostródy

Dzisiaj postaram się Wam wskazać rozwiązanie prawne sytuacji, w jakiej znalazła się rodzina Bożeny. Sytuacja nietypowa, a jednak wcale nierzadko się zdarza…

DEFINICJA RODZINY ZASTĘPCZEJ:

Rodzina zastępcza jest przewidzianą przez kodeks rodzinny i opiekuńczy formą pieczy zastępczej. Znajduje zastosowanie wówczas, gdy rodzice nie są w stanie zapewnić pieczy nad dzieckiem i jego wychowaniem. Z nadesłanego przez  Bożenę pytania wynika, że wraz ze śmiercią jej zięcia, jedyną osobą dysponującą władzą rodzicielską względem jej wnuczka, jest Dagmara.

NACZELNA ZASADA OCHRONY DZIECKA:

Problemy w domu rodzinnym  Dagmary mogą stanowić podstawę do ograniczenia jej władzy rodzicielskiej. Sąd w tym zakresie ma bardzo szerokie uprawnienia, bowiem kierując się przede wszystkim dobrem dziecka, może zarządzić umieszczenie Krzysia w rodzinie zastępczej.

Docelowo, przekazanie dziecka do rodziny zastępczej ma charakter czasowy- aż do stworzenia warunków, umożliwiających powrót dziecka do jego rodziny biologicznej. Także w sytuacji Bożeny byłoby to nie bez znaczenia, nie dochodziłoby bowiem do odebrania władzy rodzicielskiej jej córce, a może byłoby impulsem do dokonania właściwych zmian w jej życiu! Gdyby Adaś miał małoletnie rodzeństwo, to wskazane byłoby ich przydzielenie do tej samej rodziny zastępczej, chyba, że byłoby to sprzeczne z ich dobrem.

Sąd umieszcza dziecko w rodzinie zastępczej po wyczerpaniu środków mniej dolegliwych, chyba że życie lub zdrowie dziecka jest zagrożone, co wymaga niezwłocznego przekazania dziecka pod pieczę rodziny zastępczej. Środkami mniej dolegliwymi, zgodnie z kodeksem rodzinny i opiekuńczym są: zobowiązanie rodziców do określonego postępowania, w tym do kontaktu z asystentem rodziny czy też wysłanie dziecka na terapię; uzależnienie możliwości dokonywania określonych czynności przez rodziców od zgody sądu (celowo ustawodawca posłużył się tak szeroką formułą); poddanie wykonywanie władzy rodzicielskiej kontroli kuratora sądowego; skierowanie małoletniego do placówki sprawującej częściową pieczę; wreszcie skierowanie dziecka, między innymi, właśnie do rodziny zastępczej.

Najczęściej rodzinę zastępczą, spokrewnioną z dzieckiem, tworzą właśnie dziadkowie, co jest dobrą wiadomością dla Bożeny. Ciężko jednak już na tym etapie, przy posiadanych informacjach, stwierdzić, czy sąd od razu zdecyduje się na najmocniejsze ograniczenie władzy rodzicielskiej Dagmary.

Z uwagi na udokumentowaną niebieską kartą historię przemocy domowej, może w istocie tak być.

ORGANIZATOR PIECZY ZASTĘPCZEJ:

Organizator pieczy zastępczej, a zatem powiat, dokonuje oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, jak i sytuacji osób, które sprawują tę pieczę. Rodzina zastępcza uzyskuje również od starosty powiatowego obligatoryjną pomoc pieniężną, na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka oraz może utrzymać jednorazową pomoc finansową na pokrycie potrzeb przyjmowanego dziecka. Kwota ta nie może być niższa, niż 660 złotych, w przypadku dziecka w rodzinie zastępczej i spokrewnionej.

KONTROLA SĄDOWA:

Sąd opiekuńczy, nie rzadziej niż raz na sześć miesięcy, dokonuje oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, w celu oceny możliwości powrotu do rodziców.

Sprawowanie pieczy nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą ma charakter subsydiarny i pomocniczy. Sąd może określić zakres obowiązków i uprawnień, które należeć będą do rodziców biologicznych dziecka, a tych, które zdecyduje się przekazać rodzinie zastępczej. Jeśli jednak nie zrobi tego, domyślnie granica jest ustanowiono następująco- bieżącą pieczę nad dzieckiem, jego wychowaniem oraz reprezentowaniem sprawowałaby Bożena, a pozostał obowiązki i uprawnienia, w tym zarząd majątkiem Krzysia, pozostawałby w rękach Dagmary.

Moje Drogie, żeby rozjaśnić sytuację dotyczącą rozdzielenia bieżącej pieczy, to chociażby istotne decyzje dla dalszych losów dziecka, takie jak wybór kierunku kształcenia jest domeną pozostawioną do właściwości rodziców, nawet z ograniczonymi prawami rodzicielskimi.

WNIOSEK O OGRANICZENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ:

Niestety, nie ma łatwych i prostych rozwiązań w takich historiach.  Bożena powinna złożyć wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej do sądu rodzinnego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnuczka. Bożena musiałaby spełnić wymagania, które wskazuje w art. 42 ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Cała sprawa wymagałaby jednak zgromadzenia bardziej obszernego materiału, porozmawiania także z Dagmarą i wspólnego poszukania wyjścia z sytuacji.

Dziewczyny, trzymajmy kciuki, żeby wszystko się pomyślnie rozwiązało, pozdrawiam Was serdecznie !